EVENEMENTEN  
Install Magazine 1003 – mei 2025

ISH Frankfurt weer op stijgkoers

Duurzaamheid belangrijker dan ooit

De editie 2025 van ISH Frankfurt klokte af op ruim 163.000 bezoekers voor 2.183 exposanten. Daarmee blijft de beurs onder het pre-coronaniveau, toen er 190.000 bezoekers naar Frankfurt afzakten voor ruim 2.500 exposanten. Toch was 2025 een duidelijke stijging tegenover de vorige editie. Zowat alle belangrijke bedrijven in de installatiesector hadden opnieuw de weg naar Frankfurt gevonden. Bovendien is ISH al lang niet meer uitsluitend de etalage van de Duitse industrie. Niet minder dan 72% van de exposanten kwam van buiten Duitsland. ISH is bij uitstek de gelegenheid om te ontdekken wat er zich in de installatiesector op wereldschaal afspeelt.

Blik op de sector

Bovendien mag men het bezoekersaantal niet zomaar vergelijken met de piekjaren. Het bezoekersprofiel is duidelijk gewijzigd. ISH is niet langer de kermis voor de Duitse installateur waar vakmensen er een sport van maakten om zoveel mogelijk relatiegeschenken te verzamelen. Of het aan corona ligt, dan wel aan de moeilijkere markt, is onmogelijk te zeggen, maar de sfeer in de gangen is er een stuk zakelijker op geworden. De beursbezoeker anno 2025 komt er vooral om innovaties en oplossingen te vinden. De nieuwe indeling per vakgebied mag wat dit betreft geslaagd genoemd worden.

Propaanwarmtepomp

Als er één product boven alles uit torende in de HVAC-hallen, dan is het de propaanwarmtepomp. Die trend is al enkele jaren aan de gang. Al in 2023 had elke fabrikant die zichzelf respecteerde, wel een toestel op R290 op de stand, maar dat was dikwijls slechts voor bepaalde toepassingen, als het al geen prototype was. Nu heeft R290 zowat alle andere koudemiddelen naar de achtergrond verdrongen. Opvallend is dat we propaan zien opduiken in toesteltypes waar het voordien niet of nauwelijks in voorkwam.

Zo stelden sommige fabrikant lucht-lucht splittoestellen op R290 voor. Voorlopig gaat het nog om monosplits met beperkt vermogen, zodat de koudemiddelinhoud onder 150 g kan blijven. Een ander nieuw segment voor R290 zijn geothermische warmtepompen. Hier zijn er twee verschillende pistes als het op de veiligheid aankomt. Sommige fabrikanten kiezen radicaal voor een maximale veiligheid en leveren een toestel voor buitenopstelling. Het brandrisico is dan verwaarloosbaar, net als bij een lucht-water toestel in monoblock. Nadeel is wel dat er plaats buiten moet gezocht worden, terwijl bij een traditionele geothermische warmtepomp alles in de woning kon blijven.

Andere fabrikanten houden vast aan de binnenopstelling. De koudemiddelinhoud dan echter meer dan 150 g, zodat er extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Doorgaans is het toestel dan voorzien van een gasdichte omkasting en een luchtkanaal. In geval van een lek aan het koelcircuit wordt de propaan dan via dat kanaal naar buiten geblazen. Welke van de twee aanpakken best zal aanslaan op de markt, is nog koffiedik kijken.

Een derde segment waar propaan meer en meer standaard wordt, zijn grotere vermogens. Er is geen gebrek aan toestellen voor commerciële toepassingen, opnieuw met aangepaste veiligheidsmaatregelen. De vermogens per toestel blijven relatief beperkt, ook al om de koudemiddelinhoud per circuit binnen de perken te houden. Om toch aan de vereiste capaciteit te komen, valt men dan terug op cascade-opstellingen.

Technische verbeteringen

In het residentiële segment, waar propaanwarmtepompen al het langst ingeburgerd zijn, staat de ontwikkeling niet stil. Het werkingsbereik wordt vergroot: verschillende fabrikanten kondigen watertemperaturen van 80°C aan. In hoeverre dat ook in de praktijk een voordeel is, zal de ervaring moeten uitwijzen.

Van meer direct praktisch belang zijn de inspanningen van zowat alle fabrikanten om de toestellen installatievriendelijker te maken. Hier spelen economische motieven een rol: hoe meer werk er aan een warmtepompinstallatie is, hoe groter het prijsnadeel tegenover een traditionele ketel. Wil men marktaandeel winnen in renovatie, dan moet de installatiekost naar omlaag. Specifiek voor R290 komen daar nog veiligheidsaspecten bij, wat de taak van de installateur er niet eenvoudiger op maakt. Om de nodige garanties van lekdichtheid te kunnen geven, gaat men waar mogelijk naar voorgemonteerde koelcircuits, waarbij de vakman nog alleen de watervoerende leidingen moet aanleggen. Dat laatste vergroot meteen ook de doelgroep qua installateurs, omdat er geen certificering nodig is om ze te plaatsen.

Klaar voor groene brandstof

Bij al die aandacht voor warmtepompen, zou men vergeten dat er ook nog ketels verkocht worden. Hoewel ook de traditionele ketelfabrikanten volop warmtepompen naar voor schuiven, blijft de verbrandingstechniek aanwezig. Ketels worden vooral gezien als een overgangsoplossing, als onderdeel van een hybride installatie. Zelfs in minder goed geïsoleerde gebouwen heeft men immers het volle vermogen slechts in de koudste periodes nodig. In een hybride installatie kan een warmtepomp met een relatief klein vermogen dus het grootste deel van de verwarmingslast afdekken. De ketel is dan slechts een verzekering tegen de koudste temperaturen. Vanuit milieu-oogpunt is dat misschien niet de beste oplossing, maar in de huidige marktsituatie is het zeker zinvol. Het is nog altijd een stuk gemakkelijker om de stookplaats om te bouwen dan om de bouwschil te isoleren, terwijl men toch een mooie winst boekt qua uitstoot.

Verder blijven de ketelfabrikanten de deur openhouden naar groene brandstoffen, in de eerste plaats groene waterstof. Niemand waagt zich aan een voorspelling of en in welke mate gasketels daadwerkelijk zullen overschakelen op groene waterstof. Feit is dat de techniek er klaar voor is. Naast de ketels die specifiek ontworpen zijn voor waterstof, zijn er nu ook ombouwkits voor de huidige generatie toestellen. Mocht de overschakeling ooit nodig zijn, dan kunnen de huidige toestellen in een handomdraai aangepast worden voor groene waterstof.

Door Alex Baumans

Ish.messefrankfurt.com