WARMTEPOMPEN  
Install Magazine 1003 – mei 2025

Hoge-temperatuur warmtepompen op propaan voor utiliteiten

Carrier brengt Aquasnap 61AQ uit

Een van de grootste uitdagingen om de uitstoot van broeikasgassen van gebouwen te verminderen, is de uitrusting van utiliteiten, zeker in renovatie. Daarvoor zijn er toestellen nodig die voldoende hoge temperaturen en vermogens kunnen leveren. Carrier speelt hierop in op met de Aquasnap 61AQ. Dankzij het gebruik van R290 (propaan) als koudemiddel is dit een toestel dat uitstekende prestaties levert: watertemperaturen tot 75°C bij een luchttemperatuur van -7°C, efficiënte werking tot buitentemperaturen van -25°C en vermogens van 40 tot 140 kW. Bovendien heeft een propaan een lage GWP.

De keuze van het koudemiddel

Gezien de steeds striktere beperkingen van de F-gassenverordening, zijn fabrikanten op zoek gegaan naar alternatieven met een lager GWP. Propaan is een interessant koudemiddel op koeltechnisch vlak. In vergelijking tot R407C, dat gebruikt werd in de vorige generatie van Aquasnap 61-toestellen, kan men er hogere temperaturen en vermogens mee bereiken. De Aquasnap 61AQ levert water tot 75°C. Dat is vooral interessant in utiliteiten, omdat men zo de vereiste minimumtemperaturen voor legionellabestrijding kan halen. Anders gezegd, de 61AQ kan geplaatst worden zonder dat men in een back up voor piekverwarming moet voorzien, wat de complexiteit en de kosten aanzienlijk reduceert. Bovendien was die back up doorgaans een verwarmingsketel. Door die weg te laten wordt een installatie helemaal uitstootvrij.

Verder heeft propaan een laag GWP. In vergelijking met andere laag-GWP koudemiddelen, zoals HFO’s, heeft propaan een grotere dichtheid. Daardoor kunnen leidingen en compressoren compacter uitgevoerd worden, wat de algemene voetafdruk van het toestel vermindert. Zeker in renovatie is dat een sterk argument.

De voornaamste beperking van propaan is natuurlijk de brandbaarheid. Dat werd door Carrier aangepakt door een zorgvuldig ontwerp. De Aquasnap 61AQ is namelijk de eerste warmtepomp in dit segment die specifiek is ontworpen voor propaan. De gangbare toestellen zijn modificaties van modellen die oorspronkelijk voor andere koudemiddelen gedacht waren. Door van een wit blad te vertrekken, kon Carrier niet alleen de prestaties, maar ook de veiligheid optimaliseren. Zo werd de inhoud van het koelcircuit beperkt tot 4 kg en wordt er uitgebreid gebruik gemaakt van lasverbindingen omwille van een maximale lekdichtheid. Tevens werd het koelcircuit ontworpen volgens ATEX principes; de componenten in het toestel die vonken zouden kunnen produceren, zijn hermetisch afgesloten van het koelcircuit. Er zijn ook afscheiders en kleppen geplaatst om te voorkomen dat er propaan in het watercircuit zou terecht komen.

Soepel in het gebruik

Een andere troef van de Aquasnap 61AQ is het hoge rendement in deellast. Dat is belangrijk voor een hoog jaarrendement. Toestellen worden geselecteerd op pieklast, maar in de praktijk werken ze doorgaans op deellast. De Aquasnap haalt hier goede prestaties, omdat het toestel is uitgerust met scroll compressoren in plaats van de gebruikelijke zuigercompressoren. Samen met Emerson heeft Carrier een specifieke scroll compressor voor propaan ontwikkeld. De bovengrens van het vermogen ligt hiervan op 140 kW. Voor hogere vermogens kan men een cascade tot vier toestellen plaatsen, voor een totaal van 560 kW. De SCOP voor een afgiftetemperatuur van 55°C bedraagt 3,42 en bij werking aan lage afgiftetemperatuur (35°C) is het zelfs 4,20.

De inzetbaarheid wordt nog verhoogd door de geluidsarme werking. De Aquasnap 61AQ zit 10 dB(A) onder de eisen van ecodesign. Voor een toestel dat bestemd is voor buitenopstelling in een bestaande omgeving, is dat een duidelijke troef.

Ondersteuning

Tenslotte biedt Carrier voor deze toestellen uitgebreide service en ondersteuning. De warmtepomp kan aangesloten worden op het Abound HVAC performance platform. Hierop kan men de werking op afstand monitoren, zodat men voorspellend onderhoud kan inplannen, of eventuele afwijkingen snel kan detecteren voor het tot een defect komt.

Ontwikkeling en productie in Frankrijk

De ontwikkeling en productie van de Aquasnap 61AQ gebeuren in Montluel bij Lyon. Hier heeft Carrier een vestiging die gespecialiseerd is in chillers en warmtepompen met grotere vermogens. In deze fabriek worden toestellen tot 12 MW geproduceerd, die onder meer naar het Midden-Oosten worden geëxporteerd. Carrier heeft een sterke reputatie op het vlak van chillers en is vastbesloten om die positie ook op de warmtepompmarkt te veroveren. De vestiging in Montluel is een van de vier centres of excellence van de groep in Europa. Het R&D centrum kan watergekoelde en luchtgekoelde toestellen testen, evenals eindunits. Daartoe beschikt het over 15 klimaatkamers van -25°C tot +55°C. Het centrum is ook Eurovent gecertificeerd, wat betekent dat het gebruikt kan worden voor Eurovent testen. Die testen worden niet uitgevoerd door het eigen Carrier personeel, maar door externe experts van Eurovent, om de neutraliteit van de resultaten te garanderen.

De productievestiging beschikt over 14 productielijnen. Het gamma gaat van 20 kW tot 12 MW, en omvat scroll, zuiger- en centrifugaal compressoren. In Montluel gebeurt er uitsluitend montage. De componenten komen van toeleveranciers of andere Carrier vestigingen. De montage gebeurt hoofdzakelijk met de hand. In dit marktsegment gaat het immers doorgaans om specifieke bestellingen en maatwerk, waardoor het weinig zinvol is om robots in te zetten. Om klaar te staan voor de verwachte vraag naar de Aquasnap 61AQ heeft Carrier een aparte lijn opgestart, inclusief een testbank. Voor elk toestel de fabriek verlaat, is er een werkingstest. Betrouwbaarheid is immers een van de kernwaarden van Carrier.

De eerste reacties op de markt zijn in elk geval positief, en er is veel belangstelling vanuit diverse markten. Carrier is ervan overtuigd dat de fabrikant met de Aquasnap 61AQ een toonaangevende rol kan spelen voor toepassingen in utiliteiten.

www.aquasnap61aq.com

Door Alex Baumans